Het voorkomen van gok gerelateerde schade en gokverslaving staat hoog op de agenda binnen de Nederlandse online kansspelsector. Een afdeling Zorgplicht Online wordt opgericht door de Kansspelautoriteit (Ksa) en het speerpunt van de toezichtagenda voor 2024 is zorgplicht. Doorlopend worden gereguleerde Nederlandse online casino’s gecontroleerd door de Ksa op naleving van verslavingspreventiebeleid. En voorafgaand aan het ontvangen van de vergunning, wordt het door het kansspelbedrijf aangedragen verslavingspreventiebeleid volledig doorgelicht.
Waar Nederland bij opening van de online gokmarkt in 2021 al streng was op dit gebied, treden er doorlopend nieuwe regels in werking waarbij getracht wordt de consument nog beter te beschermen. Denk daarbij aan het Besluit Ongerichte reclame kansspelen op afstand (vervat in artikel 2ab van het Besluit werving, reclame en verslavingspreventie kansspelen), de Regeling speellimieten en bewuster speelgedrag en de vernieuwde versie van de Beleidsregels verantwoord spelen. Hiermee worden spelers minder blootgesteld aan reclame en krijgen zij te maken met stortingslimieten bij de online casino’s.
Maar hoe zit het dan met de illegale online casino’s?
Regelmatig horen wij over groei van de illegale online gokmarkt, juist omdat de Nederlandse markt strenger wordt. De beperkingen (onder andere: verbod op autoplay, bonusbeperkingen bij jongvolwassenen, verbod op ‘bonus buy’)die in Nederland gelden, gelden niet bij illegale online casino’s. Dat kan aantrekkelijk zijn voor spelers.
Vanuit het Centrum voor Verantwoord Gokken (het CvVG) zijn wij betrokken bij het Keurmerk Verantwoorde Affiliates (KVA). Onze CEO Yvon Jansma is daar lid van de Raad van Advies. Met onderzoeksrapporten vanuit het KVA krijgen we regelmatig inzicht in de stand van zaken bij illegale online casino’s.
Steven Vrolijk, voorzitter van het KVA, heeft samen met ons gekeken naar de verslavingsrisico’s die illegale online casino’s met zich meebrengen. Hier gaan we meer over vertellen in dit artikel!
Stortingslimieten en zelfuitsluiting: afwezig, of eenvoudig op te wijzigen
Op 29 oktober 2023 publiceerde het KVA een uitgebreid onderzoeksrapport over illegale online casino’s. In dit onderzoek werd onder andere gekeken naar de algemene voorwaarden van in ieder geval 30 illegale online casino’s (beschikbaar voor Nederlandse consumenten). Ook werd gekeken naar ervaringen van consumenten. Dit onderzoeksrapport bevat veel informatie over hoe illegale online casino’s omgaan met consumenten. Zo ook konden wij hier veel informatie vinden over hoe er wordt omgegaan met stortingslimieten en zelfuitsluiting bij dergelijke partijen
Laten we overigens eerst het volgende vooropstellen: In Nederland is het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks) beschikbaar voor consumenten. Dankzij het Cruks is het voor Nederlandse consumenten mogelijk om een ‘gokstop’ te nemen van minstens 6 maanden die geldt voor alle goksites, speelhallen en casino’s met een Nederlandse vergunning. Logischerwijs bestaat de mogelijkheid tot Cruks-inschrijving niet voor illegale online casino’s.
Naast afwezigheid van het Cruks-register, is het goed om in te gaan op stortingslimieten of zelfuitsluiting bij de illegale aanbieders zelf.
Bij veel illegale online casino’s is het niet mogelijk om te kiezen voor zelfuitsluiting of het instellen van een stortingslimiet (of speellimiet). Bij aanbieders waar dit wel mogelijk is, kunnen deze limieten of uitsluitingen vaak met een eenvoudig mailtje aan de support-afdeling worden opgeheven.
Deze praktijk speelt verslaving sterk in de hand. Neemt een speler immers een gokpauze, maar krijgt deze toch weer behoefte om verder te spelen? Dan is dit snel geregeld bij het illegale aanbod.
Vertraagde of uitblijvende uitbetalingen: spelers meer tijd geven om gewonnen geld toch te verliezen
De praktijk bij een groot deel van de illegale online casino’s is als volgt:
-
Een account is eenvoudig aangemaakt, waarbij valse persoonsgegevens opgegeven kunnen worden, waarna een storting eenvoudig volbracht kan worden.
-
In de algemene voorwaarden van veel illegale online casino’s is opgenomen dat verificatie van identiteit eventueel kan plaatsvinden op het moment dat een uitbetaling wordt aangevraagd.
-
Verder is vaak opgenomen dat het casino er bij een uitbetalingsverzoek voor kan kiezen om aanvullende documenten op te vragen. Denk aan een bewijs van inkomen, een bewijs van adres, een bankafschrift en meer. Dit zijn procedures die in Nederland onder het verscherpt cliëntenonderzoek (Wwft) zouden vallen.
Deze praktijk is sowieso al problematisch omdat men anoniem online kan gokken (minderjarigen dus ook). Bij het ontwikkelen van de Wet Kansspelen op afstand (Wet Koa) is dus ook expliciet gekozen voor directe verificatie van identiteit, vóórdat stortingen überhaupt gemaakt kunnen worden. Maar naast het ‘anonimiteitsprobleem’, merken we dat er ook een ander probleem bestaat. Namelijk:
Een speler heeft zonder enig probleem een account kunnen aanmaken bij een illegaal online casino. Zonder enig probleem zijn er verschillende stortingen gemaakt. Op een goed moment wint de speler geld en wordt er een uitbetaling verzocht. En op dit punt wordt de uitbetaling dan tegengehouden. Het casino vraagt verschillende documenten en gegevens op en houdt zich bij het verwerken van deze informatie niet aan een vastgestelde termijn. Als er al een reactie volgt, is het vaak zo dat de documenten worden afgekeurd op voor spelers onbegrijpelijke gronden. En terwijl de speler hiermee dus erg lang op het geld kan wachten (als dit al komt), blijft het tegoed gewoon beschikbaar op het speelaccount. Daarmee kan de frustratie soms zo hoog worden, of vermindert de motivatie om het gewonnen geld uit te keren, dat er weer gegokt wordt met het gewonnen geld (totdat het deels of volledig verloren is).
Gebrekkig of afwezig verslavingspreventiebeleid op de website
Bij gereguleerde online goksites wordt veel aandacht besteed aan verslavingspreventiebeleid. Bij het Centrum voor Verantwoord Gokken, werken we ook actief samen met online kansspelaanbieders om dit zo goed mogelijk in te richten. Niet enkel op de website, maar ook intern. De websites van vergunde aanbieders bevatten informatie en hulptools en met de interne processen wordt gezorgd dat spelers met een hulpvraag ook echt ondersteund kunnen worden. Zo bieden we vanuit het Centrum voor Verantwoord Gokken al jarenlang de verplichte cursussen verslavingspreventie. Bekijk onze Casino Academy voor meer informatie.
Waar gereguleerde online kansspelaanbieders wettelijk gebonden zijn aan het voeren van effectief verslavingspreventiebeleid, kunnen illegale goksites dit volledig negeren. En in de regel doen ze hier dus ook niets mee. Veel illegale goksites bieden gebrekkige informatie, of zelfs geen informatie. Eventuele hulptools (zelfuitsluiting of stortingslimieten) die al aanwezig zijn, kunnen zeer eenvoudig worden opgeheven.
Het gebrek aan verslavingspreventiebeleid bij illegale online casino’s is een enorm probleem. De illegale casino’s beschermen consumenten niet. Op de illegale markt kunnen verslavingsproblemen dus ook veel sneller uit de hand lopen, zeker ook omdat er niet wordt ingegrepen bij signalen van problematisch gokken.
Agressieve marketing, juist gericht op risicospelers
Voor illegale online casino’s gelden geen wettelijke beperkingen voor marketing. Dit betekent dat spelers potentieel bestookt kunnen worden met e-mails, SMS’jes en telefoontjes. Ook werken de illegale online casino’s veelvuldig samen met illegale affiliate websites die zich richten op kwetsbare consumenten. Zo richten veel van de illegale affiliates pagina’s in die de zoektermfocus ‘Casino zonder Cruks’ .
Spelers die zich aldus hebben ingeschreven bij het Cruks, maar toch de behoefte voelen om te gokken, worden aangemoedigd om bij illegale online casino’s te gokken.
Geen bescherming jongvolwassenen, zelfs beschikbaar voor minderjarigen
Binnen de gereguleerde sector worden jongvolwassenen extra beschermd. Spelers tussen de 18 en de 24 jaar kunnen geen bonussen ontvangen en hebben te maken met lagere stortingslimieten. Bij de illegale casino’s bestaat deze bescherming niet. Sterker nog, onlangs werd aangetoond dat minderjarigen onbeperkt kunnen gokken bij illegale casino’s. Met anonieme accounts is het voor minderjarigen mogelijk om met een Nederlandse jongerenrekening te storten bij deze aanbieders.
Juist de jonge spelers lopen risico op verslavingsproblemen. Deze groep moet extra beschermd worden, wat bij de illegale casino’s absoluut niet gebeurt.
Bescherming Nederlandse consumenten in het geding
Illegale online casino’s werven nog altijd actief Nederlandse consumenten. De illegale markt lijkt zelfs omvangrijker te worden. Met nieuwe vergunningsmogelijkheden, zoals in het onstabiele land Anjouan (het sinds 2023 actieve commerciële Anjouan Licensing Services Inc. organiseert het systeem voor vergunningen), kunnen louche kansspelbedrijven eenvoudig starten met een online goksite. Als we dan kijken naar de verslavingsrisico’s bij dergelijke partijen, kan met recht gesteld worden dat bescherming van de Nederlandse consument in het geding is.